Rakszawa – nowy przystanek na turystycznym szlaku

GRUPA INICJATYWNA
Rakszawa w województwie podkarpackim to wiekowa miejscowość. Kiedy archeolodzy odkryli w niej krzemienne narzędzia z VII wieku p.n.e., mieszkańcy postanowili dokopać się do czegoś więcej – turystycznego potencjału regionu. Nie było łatwo – jak to na początku – ale animowaniem aktywności zajął się Gminny Ośrodek Kultury i Czytelnictwa w Rakszawie.

DOBRO WSPÓLNE
Rakszawa nie jest mała – liczy 7 tys. mieszkańców. Działa tu browar, zakłady mechaniczne, firmy budowlane. Aby wnieść do wspólnotowego życia kolejny impuls i wartości takie jak aktywność, współpraca, zaufanie – elementy kapitału społecznego – warto było poszukać fundamentów w historii. I okazało się, że w XVII wieku w Rakszawie stały piece dymarskie, a mieszkańcy przetapiali żelazo. Tak zaczynała się podróż w przeszłość. Inicjatorzy projektu „Rakszawa – nowy przystanek na turystycznym szlaku” postanowili wykorzystać zapomnianą lokalną tradycję i przypomnieć, jak żyli ich przodkowie. A przy okazji ściągnąć turystów. W Partnerstwie z Gazetą Łańcucką, Polskim Radiem z Rzeszowa, Zespołem Szkół Tekstylno-Gospodarczych i Urzędem Gminy w Rakszawie zaczęli krok po kroku rekonstruować dawne rzemiosła.

DZIAŁANIA
Wspólnymi siłami, od podstaw stworzyli Neolityczna Osadę, zapraszająca turystów do podróży w przeszłość rękodzieła. Tam wypalanie rudy w dymarce, wypiek prawdziwego chleba, roboty w wiklinie to codzienność. Wszystkiego można dotknąć i spróbować – np. napisać list gęsim piórem na czerpanym papierze własnej roboty. Partnerzy zmobilizowali lokalnych artystów, rzemieślników, hobbystów – dla nich Osada stała się centrum prezentacji dzieł. Wokół niej zaczęły powstawać też inne miejsca polecane turystom – w Rakszawie i okolicy. Wszystkie razem weszły do „Wizji turystycznego rozwoju gminy”, dokumentu lokalnych władz. Partnerstwo wydało też przewodnik turystyczny po Ziemi Rakszawskiej.

Dziś Osada Neolityczna tętni życiem. Bractwa rycerskie urządzają turnieje, a mieszkańcy wynajmują salę na śluby. Szkoły przyjeżdżają na pokazowe lekcje historii. np. na Festyn Kultury Antycznej. Dzieci i młodzież oglądają pokazy walk gladiatorów, spacerują między stanowiskami rzemieślniczymi, próbują antycznej kuchni. Można także przyjrzeć się uzbrojeniu legionistów rzymskich z I wieku n. e. Nad wioską unoszą się dźwięki orkiestry dętej „Zgoda”. Rozgrywane są mecze piłkarskie (chociaż sama gra jest wymysłem Anglosasów, a niekoniecznie pochodzi z neolitu). Można zobaczyć spektakl teatralny „Eros i Psyche”.

REZULTATY
Dzięki tak rozumianej budowie dobra wspólnego, także w oparciu o zasoby innych programów PAFW, Rakszawa znalazła się w pierwszej dziesiątce rankingu Turystycznych Gmin Podkarpacia. Turystyka daje ludziom zatrudnienie i pieniądze. Zyskały też instytucje publiczne i inne NGO, które organizują kolejne imprezy na terenie gminy. Lokalni artyści chodzą z podniesioną głową – ich sztuka wspaniale się sprzedaje. Po prostu – prawdziwa bajka, ale twórcy partnerstwa nie poprzestają na tym. Wraz z okolicznymi gminami tworzą ponadlokalną trasę turystyczną.

Partnerstwo budując dobro wspólne jako wspólnotę interesów i kultury przeszkoliło też mieszkańców gminy na przewodników rakszawskich. Teraz jadąc na miejsce istnieje spora szansa na to, że wpadniemy w ich opiekuńcze ręce. Pokażą nam coś więcej niż tylko jedną z wielu miejscowości Podkarpacia – prawdziwą bajkę z prehistorycznych i rycerskich czasów.